Pojęcie operatywności (operative rights), które zostało użyte w tytule, wprowadza Beth Singer w swojej pracy zatytułowanej Operative Rights. Singer zauważa, że prawa operatywne to takie, które obowiązują w danym kontekście społecznym, są uznane przez społeczeństwo i nie wystarczy wprowadzenie prawa przez państwo lub rząd. Odnosząc pojęcie operatywności do systemu prawnego, możemy przyjąć, że system jest wtedy operatywny, kiedy działa sprawnie, skutecznie, kiedy jednostka ma realną możliwość dochodzenia swoich praw. Na wstępie należy zastanowić się, dlaczego przemoc dotyka akurat kobiet, gdyż z danych udostępnionych przez Komendę Główną Policji dotyczących przemocy wobec kobiet w Polsce wynika, że ofiarami przemocy domowej w roku 2014 były prawie w 70% kobiety. Ponadto według prof. Płatek o zjawisku przemocy wobec kobiet możemy mówić od 3 tysięcy lat, co oznacza, że zjawisko to jest głęboko zakorzenione w społeczeństwie. Pomocne w zwalczaniu przemocy miały okazać się akty prawne. Jako system przeciwdziałania przemocy wobec kobiet należy rozumieć zarówno przepisy znajdujące się w krajowych aktach prawnych, w szczególności w kodeksie karnym i ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ale także akty prawa międzynarodowego, których Polska jest stroną. Najważniejsze z nich to: Karta Narodów Zjednoczonych, Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, Deklaracja ONZ o eliminacji przemocy wobec kobiet. Aktem, który definiuje przemoc wobec kobiet bezpośrednio, jest Konwencja antyprzemocowa, ratyfikowana także przez Polskę. Jest to pierwszy taki akt, który jest poświęcony niemalże w całości przemocy wobec kobiet. Konwencja stwarza ramy prawnego systemu ochrony ofiar przemocy domowej na poziomie europejskim. Nakłada na państwa obowiązek dołożenia wszelkiej staranności w zapobieganiu przemocy, ochronie ofiar przemocy i ściganiu sprawców. Bardzo ważnym elementem, jaki Konwencja wprowadza do porządków prawnych stron, jest obowiązek ścigania gwałtów z urzędu oraz izolacja sprawcy od ofiary. Państwa zobowiązują się także do zapewnienia ofiarom przemocy oficjalnej infolinii, portalu z informacjami, odpowiedniej liczby ośrodków wsparcia oraz zobowiązane są włączyć do swoich systemów prawnych zasady równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz niedyskryminacji kobiet. Dzięki nałożonym na państwa obowiązkom istnieje szansa, że system będzie bardziej skuteczny i będzie faktycznie działał. W artykule zostaną przedstawione sprawy, które mają charakter paradygmatyczny dla omawianego zagadnienia, tzn. że przyglądając się im, możemy wskazać słabe miejsca systemu ochrony kobiet przed przemocą. Szczególnym problemem jest sytuacja, kiedy i ofiara, i sprawca zamieszkują wspólny lokal. Zostaną także przedstawione przeszkody i możliwości odseparowania sprawcy od ofiary oraz ukazane statystyki dotyczące odseparowywania sprawcy od ofiary. Dodatkowo zostanie omówiony problem przewlekłości oraz zbyt niskie kary dla sprawców przemocy i kary w zawieszeniu. Celem artykułu jest pokazanie skali zjawiska przemocy wobec kobiet, jak wymiar sprawiedliwości radzi sobie z tym problemem, czy przepisy działają w praktyce oraz jakie mechanizmy pozwolą na lepszą operatywność systemu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.
Cytat ze streszczenia artykułu naukowego Karoliny Kocemby, Operatywność systemu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet, Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis. 2017, Vol. 5, No 2 (w nazwie znajduje się link do artykuł)
Aby otrzymać informację o innych publikacjach polub naszą stronę na Facebooku.